Casablanca (1942)

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε δει τη διάσημη Casablanca έστω και μία φορά στη ζωή μας. Ίσως κάποιοι ν’ αναπαράγουν τις ατάκες και το ύφος του Ρικ, να θυμούνται το ρυθμό του χαρακτηριστικού τραγουδιού και να δηλώνουν εντυπωσιασμένοι από την αισθητική και την ατμόσφαιρα της ταινίας. Όπως και να’χει, οπωσδήποτε πρόκειται για μια ταινία-σταθμό του Hollywood που κατάφερε να γράψει τη δική της ιστορία στο χώρο του κινηματογράφου και να καθιερωθεί ανάμεσα στις κλασικές.

Η ταινία, που κυκλοφόρησε εν έτει 1942 και είναι αμερικανικής παραγωγής, δεν είναι τίποτ’άλλο από ένα ρομαντικό δράμα, μια ταινία αφιερωμένη στην αγάπη. Ωστόσο, παρά το κοινότοπο ζήτημα που διαπραγματεύεται, παραμένει διαφορετική στα σημεία από τις υπόλοιπες ιστορίες αγάπης – τις τόσες που κυκλοφορούν ανάμεσά μας με την μορφή ταινιών, ρομάντζων, θεατρικών.

Ξεχωρίζει ιδιαιτέρως ο πρωταγωνιστικός χαρακτήρας του Ρικ που ενσάρκωσε με μεγάλη επιτυχία ο Χ. Μπόγκαρτ. Τόσο ο ρόλος, όσο και οι ατάκες του έχουν παραμείνει αξέχαστα ως και σήμερα, ενώ είναι γεγονός πως από τον συγκεκριμένο χαρακτήρα, τον ‘’σκοτεινό’’, τον ωμό, αλλά κατά βάθος ρομαντικό και ιδεολόγο, εμπνεύστηκαν πολλοί μεταγενέστεροι χαρακτήρες ταινιών – και όχι μόνο…

Το σενάριο της ταινίας βασίστηκε στο θεατρικό έργο των Μ. Μπέρνετ και Τζ. Άλισον, Everybody comes to Rick’s. Η κινηματογραφική σκηνοθεσία έγινε από τον Μάικλ Κέρτιζ και πρωταγωνίστησαν οι  Χ. Μπόγκαρτ, Ι. Μπέργκμαν και Π. Χένριντ. Η υπόθεση διαδραματίζεται στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και η πλοκή είναι λίγο-πολύ γνωστή. Ο σκληροτράχηλος, ετοιμόλογος και κυνικός Ρικ χάνει τα λόγια του όταν συναντάει στο  κέντρο διασκέδασης του την παλιά του αγαπημένη Ίλσα με το σύζυγό της Β. Λάζλο. Ο παλιός τους έρωτας σύντομα ξανανθίζει κάτω απ’τη σκιά του πολέμου με φόντο τη γαλλοκρατούμενη Καζαμπλάνκα και το τραγούδι As time goes by. Το τέλος δε θα είναι το αναμενόμενο, αφού ο Ρικ κάνει κάτι το απροσδόκητο…

Η αλήθεια είναι πως η εταιρεία παραγωγής (Warner Bros) δεν ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη συγκεκριμένη ταινία, μιας και δεν ανέμενε να κάνει κάποια τρομερή επιτυχία, αφού εκείνη την περίοδο κυκλοφορούσαν εκατοντάδες παραγωγές. Παρ’όλα αυτά, φρόντισαν να την κυκλοφορήσουν μόλις λίγες εβδομάδες μετά την εισβολή των συμμάχων στη Β. Αφρική, προκειμένου να εκμεταλλευτούν τη τεράστια δημοσιότητα του θέματος προς οφελός τους. Αξίζει, μάλιστα, ν’αναφερθεί πως η πρώτη προβολή της ταινίας στην Νέα Υόρκη ήταν ιδιαιτέρως επιτυχημένη.

Η ταινία εξασφάλισε 8 υποψηφιότητες και κέρδισε τρία όσκαρ –  αυτά του σεναρίου, της σκηνοθεσίας και της καλύτερης ταινίας.

Αδιαμφισβήτητα, για όσους δεν έχουν δει τη ταινία, σίγουρα αξίζει να το κάνουν, αφού είναι ατακαδόρικη, η πλοκή διατηρεί το ενδιαφέρον και οι ερμηνείες είναι πραγματικά πολύ καλές. Πρόκειται για μια δημιουργία με αισθητική άλλης εποχής που ‘’κουβαλά’’, ωστόσο, πολλά από τα καλά στοιχεία του κινηματογράφου που τελικά την καθιστούν διαχρονική.

Το τραγούδι της ταινίας.