Η σπουδαία ερμηνεύτρια Φλέρυ Νταντωνάκη (πραγματικό όνομα: Ελευθερία Παπαδαντωνάκη) γεννήθηκε στις 11 Μαΐου του 1937 στην Αθήνα, ενώ καταγόταν κατά το ήμισυ από το νησί της Κρήτης. Η ιστορία λέει ότι οι γονείς της κλέφτηκαν σε νεαρή ηλικία και σύντομα παντρεύτηκαν αποκτώντας δύο κόρες, την Ελευθερία και την Μιράντα. Όμως ο γάμος τους δεν έμελλε να κρατήσει για πολύ και ύστερα από λίγα χρόνια ήρθε το διαζύγιο. Ο πατέρας της δούλευε ως σκηνοθέτης από την εποχή του βωβού κινηματογράφου χωρίς όμως ιδιαίτερα σημαντική καλλιτεχνική παραγωγή, σύμφωνα και με την ίδια τη τραγουδίστρια.
Η Φλέρυ από την παιδική της ηλικία έδειξε το ενδιαφέρον της για τις τέχνες και κυρίως την υποκριτική, ενώ μετά την αποφοίτησή της από το σχολείο μετέβη στις ΉΠΑ, όπου σπούδασε φιλολογία και ιστορία. Εκεί συμμετείχε επίσης σε θεατρικές παραστάσεις ως ηθοποιός, ενώ ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή και με το τραγούδι έπειτα από παρότρυνση φίλων της και τα κομπλιμέντα τους για τις φωνητικές της ικανότητες. Ξεκίνησε, λοιπόν, να εμφανίζεται σε μουσικές σκηνές με ευρύ ρεπερτόριο που περιλάμβανε τραγούδια της Ελλάδας (κυρίως δημοτικά και λαικά) , της Ισπανίας και της Βραζιλίας.
Τότε ήταν που άρχισε να γίνεται γνωστή και συνεργάστηκε με τον Σταύρο Ξαρχάκο. Το 1965 κυκλοφόρησε στην Αμερική ο δίσκος της, “Fleury: The isles of Greece’’. ενώ έπαιξε και σε διάφορα μιούζικαλ στο Broadway. Λίγα χρόνια αργότερα, γνωρίστηκε με την Μελίνα Μερκούρη και το γεγονός πως την αντικατέστησε για μία και μόνο φορά στην θεατρική παράσταση “Ilya Darling” λειτούργησε καταλυτικά για τη γνωριμία της με τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη Μάνο Χατζιδάκι το 1970.
Το 1971, ο συνθέτης, κατενθουσιασμένος με την νέα του ανακάλυψη, ηχογράφησε με μαζί της τα περίφημα «Λειτουργικά». Με τον Χατζιδάκι στο πιάνο και την Νταντωνάκη στο μικρόφωνο ηχογραφήθηκαν κλασικά ρεμπέτικα τραγούδια των Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Βαμβακάρη και Μπαγιαντέρα. Προστέθηκαν στο δίσκο κάποιες ηχογραφήσεις της ίδιας εποχής και ειδικότερα, πέντε τραγούδια από τον «Καπετάν-Μιχάλη», δύο από την «Εποχή της Μελισσανθής», ένα από το «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» και άλλο ένα από την ταινία «Τορκάρι». Ο δίσκος ωστόσο δεν κυκλοφόρησε τη χρονιά ηχογράφησής του όπως αρχικά σχεδιαζόταν, καθώς είχε ήδη μπει μπροστά ένα άλλο μεγαλεπήβολο σχέδιο… ο «Μεγάλος Ερωτικός». Τα «Λειτουργικά» τελικά κυκλοφόρησαν το 1991.
Σημαντική αποτελεί και η ηχογράφηση κομματιών από τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου, πάντοτε με τη φωνή της Φλέρυς και την μουσική του Μάνου. Η συνεργασία τους κορυφώθηκε, λοιπόν, με τον «Μεγάλο Ερωτικό» του οποίου η ηχογράφηση ξεκίνησε επίσης από την Νέα Υόρκη τον Ιούνιο του 1972 και ολοκληρώθηκε στην Αθήνα τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. Ο δίσκος αποτελούσε την μελοποίηση ερωτικών ποιημάτων αρχαίων και σύγχρονων δημιουργών και εκτός από τη Φλέρυ, συμμετείχε ο, επίσης άγνωστος στο ευρύ ελληνικό κοινό, Δημήτρης Ψαριανός.
Μετά την μεταπολίτευση η Νταντωνάκη άρχισε σταδιακά να αποτραβιέται από το προσκήνιο νιώθοντας ίσως πως δεν την εξέφραζε πλέον η νέα μουσική και τα καινούρια καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα. Κατά τα επόμενα χρόνια πραγματοποίησε ελάχιστες εμφανίσεις και μουσικές δραστηριότητες κι έμεινε στην αφάνεια για το υπόλοιπο της ζωής της έχοντας χαθεί, όπως έλεγε η ίδια, στα μονοπάτια του μυαλού της. Η τελευταία της δισκογραφική εμφάνιση σημειώθηκε το 1986 με το «Τραγούδι της Νύχτας» στο δίσκο «Τσιμεντένια τραίνα» του συγκροτήματος «Τερμίτες». Κατά τη δεκαετία του 1990, προσβλήθηκε από καρκίνο και πέθανε τον Ιούνιο του 1998 ξεχασμένη από τους κρατικούς φορείς. Είχε μία κόρη, την Ζωή. Ετάφη, με έξοδα του θετού γιου του Μάνου Χατζιδάκι, πλάι στον αγαπημένο της συνθέτη.
Η Νταντωνάκη ήταν σίγουρα μια μαγευτική τραγουδίστρια και κατά πολλούς, η καλύτερη φωνή που πέρασε ποτέ από την ελληνική σκηνή και σίγουρα δεν έτυχε της αναγνώρισης που άξιζε. Όσον αφορά το δίσκο της, σήμερα είναι εξαιρετικά σπάνιος και δυσεύρετος και κοστολογείται σε ιδιαίτερα υψηλή τιμή.
Ψηλά στου Διγενή τ’ αλώνια
τις νύχτες του καλοκαιριού
του κάτω κόσμου τα τελώνια
με λεν τρελή του φεγγαριού.
Μα εγώ χρυσόβουλο κρατάω
από καιρούς βυζαντινούς
και τ’ άγρια βάθη που κοιτάω
δεν τα χωράει ανθρώπου νους.
Ψηλά στου Διγενή τα κάστρα
στον τάφο του νεκρού παλικαριού
τα νυχτοπούλια κάτω απ’ τ’ άστρα
με λεν τρελή του φεγγαριού.
(Μουσική: M. Χατζιδάκις
Στίχοι: N. Γκάτσος
Ερμηνεία: Φ. Νταντωνάκη)
Reblogged στις Manolis.