Βιβλιοκριτική: “γάλα και μέλι” – Rupi Kaur

Το γάλα και μέλι αποτελεί την 1^η ποιητική συλλογή της Rupi Kaur και η ίδια προχώρησε στην αυτοέκδοσή της το 2014. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, η συλλογή της Kaur έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής, πουλώντας πάνω από 2 εκατομμύρια αντίτυπα ανά τον κόσμο, τοποθετώντας την νεαρή γυναίκα στην κορυφή των New York Times για πάνω από ένα χρόνο. Σήμερα το βιβλίο έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 30 γλώσσες, ενώ συνεχίζει να προσελκύει το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού.

Προσωπικά, ήθελα να διαβάσω το συγκεκριμένο βιβλίο εδώ και χρόνια. Εξάλλου, υπήρχε μια εποχή που το έβλεπα παντού μπροστά μου, είτε το ίδιο το βιβλίο, είτε ποιήματά του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τελικά, έπεσα πάνω του στην Έκθεση βιβλίου Θεσσαλονίκης τον Ιούλιο και αποφάσισα να το αγοράσω. Το διάβασα μέσα σε λίγες μέρες και με άφησε με ανάμεικτα συναισθήματα.

Το γεγονός ότι ένα βιβλίο ποίησης κατάφερε να σημειώσει ένα τόσο σημαντικό αριθμό πωλήσεων παγκοσμίως αποτελεί από μόνο του κάτι το πρωτόγνωρο. Είναι εξάλλου γνωστό ότι οι σημερινοί αναγνώστες ενδιαφέρονται κατά κύριο λόγο για βιβλία φαντασίας και πολιτικής, μυθιστορήματα και βιογραφίες διάσημων προσώπων. Τι είναι λοιπόν αυτό που κάνει τη γραφή της Kaur να ξεχωρίζει;

Η συλλογή αποτελείται από τέσσερα μέρη: το τραύμα, την αγάπη, τη συντριβή και την ίαση. Κάθε κεφάλαιο αποτελείται από ποιήματα που εξυπηρετούν το εκάστοτε θέμα. Ακόμα, τα ποιήματα συνοδεύονται από όμορφες εικονογραφήσεις της Kaur που συνάδουν με το πνεύμα του βιβλίου.

Η ποιητική γραφή της Kaur όχι απλά ξεφεύγει από τα παραδοσιακά πρότυπα της ποίησης, αλλά δείχνει να μην ενδιαφέρεται στο ελάχιστο γι’αυτά. Τα ποιήματά της δεν ακολουθούν κάποιο ρυθμό ή μέτρο και τα περισσότερα από αυτά δεν έχουν τίτλο. Στην πλειοψηφία τους αποτελούνται από λίγους στίχους σε πεζογραφικό ύφος. Η γραφή της είναι ιδιαίτερα προσωπική και σε πολλά σημεία καθίσταται φανερό ότι αναφέρεται σε προσωπικά της βιώματα. Μπορεί να ταυτιστεί ο αναγνώστης μαζί τους; Θα έλεγα ότι εξαρτάται – όπως βέβαια συμβαίνει και στις περισσότερες περιπτώσεις. Προσωπικά και ως γυναίκα στα 27, ένιωσα να ταυτίζομαι με κάποια απ’αυτά.

Τα θέματα που κατά κύριο λόγο θίγονται στην ποιητική συλλογή της Kaur είναι ο έρωτας, ο αποχωρισμός, η απογοήτευση, η προδοσία, η γυναίκα, καθώς και η αντιμετώπισή της στο κοινωνικό πλαίσιο. Η γραφή της Kaur είναι άμεση, απλή, κατανοητή, αλλά και ωμή. Η νεαρή ποιήτρια εκφράζει τις προσωπικές αλήθειες, τα συναισθήματα και τις σκέψεις της και προσπαθεί να απαντήσει σε νοερά διαχρονικά ερωτήματα που σχετίζονται με την ερωτική σχέση των δύο φύλων.

Είναι γεγονός ότι μία μεγάλη μερίδα του αναγνωστικού κοινού αμφισβητεί την καλλιτεχνική αξία των ποιημάτων της, αφού δεν έχουν παρά ελάχιστη σχέση με τις παραδοσιακές ποιητικές συμβάσεις. Υπάρχουν κι εκείνοι που θεωρούν πως η ποίησή της θα έπρεπε να κυκλοφορεί μόνο σε διαδικτυακές πλατφόρμες όπως το Instagram και δεν χρειαζόταν να εκδοθεί σε βιβλίο.

Προσωπικά, επιλέγω να μην ακυρώνω τη δουλειά κανενός – καλλιτεχνική ή όχι. Το φαινόμενο του βιβλίου της Kaur με τις εκατομμύρια πωλήσεις ανά τον κόσμο δείχνει αναμφίβολα το δρόμο της σύγχρονης ποίησης, αλλά και τον προσανατολισμό του ενδιαφέροντος του περισσότερο νεανικού κοινού. Αυτό δεν είναι σε καμία των περιπτώσεων κακό, αφού η γλώσσα, η λογοτεχνία και η ποίηση είναι ιδιαίτερα εύπλαστες και με το πέρασμα των χρόνων τείνουν να αλλάζουν για να συνάδουν με τις επικρατούσες συνθήκες της κοινωνίας.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα:

Η Rupi Kaur μένει στο Τορόντο του Καναδά. Ξεκίνησε να ζωγραφίζει σε ηλικία 5 ετών, ύστερα από προτροπή της μητέρας της. Από εκείνη τη στιγμή, αντιμετωπίζει τη ζωή ως εξερεύνηση ενός καλλιτεχνικού ταξιδιού. Το 2014 και αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη ρητορική, εξέδωσε την πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο γάλα και μέλι. Σήμερα, η Kaur περιοδεύει σε όλο τον κόσμο, παρουσιάζοντας την ποίηση και τις σκέψεις της. Ασχολείται επίσης με τη φωτογραφία και τη ζωγραφική. Το 2017 κυκλοφόρησε το δεύτερο βιβλίο της με τίτλο Ο Ήλιος και τα Λουλούδια της.

Το γάλα και μέλι κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Λιβάνη και σε μετάφραση Γιώτας Λιβάνη.